Kiến thức & kinh nghiệm xe đạp
TÌM HIỂU VỀ BỘ TRUYỀN ĐỘNG XE ĐẠP THỂ THAO (PHẦN 1)
Th9
Bộ truyền động là yếu tố mà bạn cần quan tâm khi mua xe đạp thể thao. Tùy thuộc vào mỗi dòng xe sẽ có bộ truyền động khác nhau khác nhau. Bài viết hôm nay của Xe Hoàng Gia sẽ cùng các bạn tìm hiểu thật chi tiết về bộ truyền động xe đạp thể thao và các linh kiện cấu thành bộ phận này.
BỘ TRUYỀN ĐỘNG CỦA XE ĐẠP THỂ THAO LÀ GÌ?
Bộ truyền động (hay bộ chuyển động – groupset) là một bộ phận chính của xe đạp, cùng với khung sườn xe. Bộ phận này giúp chuyển hoá lực đạp từ chân của người dùng, thông qua các bộ phận truyền tải lực để tạo thành chuyển động của bánh xe đạp. Bộ chuyển động gồm nhiều bộ phận ghép lại với nhau. Tuy nhiên tuỳ loại mà số lượng bộ phận của mõi bộ lại khác nhau. Một bộ groupset tiêu chuẩn bao gồm các bộ phận sau:
- Xích xe.
- Bộ phanh trước/sau.
- Đùi đĩa (giò đĩa)
- Chuyển líp/ chuyển đĩa.
- Tay đề số.
- Trục giữa.
- Ổ líp
Ở phần 1 này chúng ta sẽ nghiên cứu về các bộ phận: đùi đĩa, trục giữa và ổ líp của bộ chuyển động.
>>>Xem Thêm: Xe Đạp Twitter
ĐÙI ĐĨA (GIÒ ĐĨA) CỦA XE ĐẠP THỂ THAO
Đùi đia là bộ phận truyền lực chính của bộ chuyển động xe đạp. Người dùng sẽ tác động lực từ chân xuống, thông qua bàn đạp tới bộ phân đùi đĩa. Đùi đĩa sẽ truyền lực tới phần đĩa bánh răng. Lực này thông qua xích xe đạp tới bộ phận ổ líp, sau đó quay ngược trở lại đùi đĩa. Sự truyền lực này tạo thành một vòng quay khép kín, và tạo thành một vòng chuyển động của bánh xe.
Đùi đĩa xe đạp thể thao được phân loại thành đùi đĩa 1 đĩa, 2 đĩa hay 3 đĩa, tuỳ theo cấu tạo của đùi đĩa. Mỗi loại đùi đĩa đều có những ưu và nhược điểm riêng, cũng như dành cho những dòng xe riêng biệt.
ĐÙI ĐĨA 3 ĐĨA
Dòng đùi đĩa 3 đĩa được xem là dòng có sự xuất hiện sớm nhất so với những dòng khác. Dòng 3 đĩa có cấu tạo gồm: đĩa ngoài sẽ có cấu phần từ 42 hoặc 44 bánh răng. Đĩa giữa sẽ từ 32 hoặc 43 bánh răng và đĩa trong sẽ có từ 22 hoặc 24 bánh răng. Với cấu tạo này người dùng có thể linh hoạt thay đổi với mức bánh răng lớn nhất. Nhưng dòng này bị đánh giá là quá rối rắm trong tỷ lệ dàn dĩa, có thể dẫn đến chéo dây sên. Dòng đùi đĩa này chủ yếu thấy ở những dòng xe đạp giá rẻ.
ĐÙI ĐĨA 2 ĐĨA
Dòng này có cấu tạo gồm: các trục khuỷu và ít nhất có một dây xích với 2 đĩa. Đây là bước cải tiến nổi bật bỏ xa các dòng 3 đĩa. Dòng 2 đĩa hiện nay khá thông dụng trên thị trường xe đạp địa hình. Dòng 2 đĩa cũng được thu hẹp khoảng cách giò đĩa và ít khi xảy ra trường hợp chéo dây sên. Dòng 2 đĩa được trang bị đĩa ngoài từ 34 hoặc 36 bánh răng, đĩa trong từ 22 hoặc 28 bánh răng. Hiện nay, trên thị trường chúng ta thường bắt gặp dòng đùi đĩa 2 đĩa của SRAM và Shimano. Dòng này thường sẽ được sử dụng ở các dòng xe từ trung đến cao cấp.
ĐÙI ĐĨA ĐƠN (1 ĐĨA)
Được đánh giá là dòng đĩa được nhiều người yêu thích và chọn lựa trong những năm gần đây. Mẫu đùi đĩa này được thiết kế giúp dây sên đặt đúng vị trí mà không cần chuyển líp trước hay bộ định hình dây sên. Dòng đĩa này có duy nhất 1 đĩa khá tiện dụng với những dòng xe địa hình. Dòng đĩa đơn có khả năng bảo vệ dây sên cực tốt. Đặc biệt khi sử dụng dây sên cho những bánh răng to, đùi đĩa không gây cản trở và xen kẽ tốt. Cách này nhằm đảm tương thích với mặt trong và ngoài của chuỗi xích. Một số thương hiệu dòng đùi đĩa đơn mà bạn có thể tham khảo như: SRAM 1×11 và 1×12, Shimano XTR….
TRỤC GIỮA XE ĐẠP THỂ THAO
Trục giữa là một bộ phận thuộc bộ chuyển động (groupset) của xe đạp thể thao. Bộ phận này chỉ đơn giản là một chiếc ổng hình trụ, được lắp ở tâm của khung xe đạp. Nó liên kết giữa đùi đĩa và khung xe, là bộ phận hỗ trợ chuyển đổi lực từ bàn đạp tới bánh xe. Nó cho phép khung giữa xe đạp kết hợp với bộ phận đùi đĩa hoạt động dựa trên nhu cầu và ý muốn của người điều khiển xe đạp. Vì vậy, đây được xem là bộ phận quan trọng không thể thiếu của mỗi chiếc xe.
MỘT SỐ LOẠI TRỤC GIỮA THÔNG DỤNG TRÊN XE ĐẠP THỂ THAO:
Trục giữa BSA
Đây là dòng trục giữa có lịch sử sản xuất hơn 10 năm trên thị trường. Dạng trục này có khả năng liên kết giữa hai mặt vỏ. Phần khung của trục BSA đã trở nên khá phổ biến và dễ dàng tìm mua được. Bạn có thể tìm thấy các kích thước cơ bản như: 68mm, 73mm, 83mm và 100mm.
Trục giữa BB30
Xuất hiện nhiều trên thị trường từ những năm 2006. Với cấu tạo với đường kính 30mm, giúp giảm trọng lượng và tăng độ cứng cáp cho chiếc xe. Đa phần, chiều rộng của trục ở khoảng 65mm hoặc 73mm. Riêng đối với dòng xe đạp địa hình thì được thiết kế ở mức 68mm. Không những vậy vòng bi của trục quay được thiết kế nhấn trực tiếp vào phần hợp kim nhôm hoặc cacbon. Điều này đòi hỏi sự chính xác cao tuyệt đối trong khẩu sản xuất. Tuy nhiên sau một thời gian sử dụng trục quay này lại phát sinh tiếng ồn nên dần ít được sử dụng.
Trục giữa xe địa hình BB86-89.5-92 Press Fit
Dòng trục giữa này khá thông dụng, được sử dụng nhiều ở cả xe đường trường và xe địa hình. Trục giữa BB86-89.5-92 cho xe đạp địa hình thường có kích thước là: 89.5mm hoặc 92mm. Điểm đặc biệt của dòng trục này là có vòng bi khi được nhấn vào khung lại nằm ở trong phần vỏ hợp kim nhôm hay plastic. Chứ không nằm trực tiếp ở dàn khung như những dòng trục quay khác. Điều này khiến vòng bi khi mòn sẽ khó gây kẹt bi và không làm hỏng dàn khung quá nhanh. Đây được xem là ưu điểm lớn nhất của trục BB86 – 89.5 – 92.
Trục quay PF30
Cùng hệ với trục quay BB86/92 Press Fit và được thiết kế dựa trên trục BB30. Trục quay PF30 được đánh giá tốt hơn khi khắc phục được phần vỏ vòng bi. Trục PF30 có đường kính 46mm để phù hợp với phần vỏ plastic và tương thích với trục khuỷu BB30. Cũng như trục BB86 – 89.5 – 92, PF30 cũng xuất hiện ở hai dòng xe đường trường và địa hình. Kích thước PF30 dùng cho xe đạp đường trường là 68mm và cho xe đạp địa hình là 72mm.
Ngoài những dòng trục quay vừa được tổng hợp thì hiện này trên thị trường còn có nhiều dòng trục khác như: OSBB, BB386EVO, BB30A, BBRIGHT, ITA,… Tùy vào giá thành và phân khúc xe mà bạn sẽ tìm thấy nhiều dòng khác nhau.
Ổ LÍP XE ĐẠP THỂ THAO
Ổ líp là bộ phận thuộc bộ chuyển động của xe đạp thể thao. Nó nằm trong chuỗi truyền lực từ đùi đĩa thông qua xích xe. Bộ phận sẽ kết nối với bánh sau xe đạp, tạo ra chuyển động cho bánh sau. Tùy vào dòng xe và giá thành mà sẽ có nhiều dòng líp với chất lượng tương ứng. Đối với xe đạp thể thao, ổ líp thường gặp sẽ từ 7 đến 12 tốc độ. Các đĩa bánh răng sẽ xếp theo thứ tự từ nhỏ đến lớn. Riêng đối với dòng xe đạp địa hình đổ đèo thường sẽ được thiết kế có những bộ líp có phạm vi hẹp hơn.
TẠM KẾT
Trên đây là những thông tin tổng hợp về bộ truyền động xe đạp thể thao phần thứ nhất. Xe Hoàng Gia mời bạn tiếp tục tìm hiểu thêm chủ đề này ở phần 2 để có cái nhìn tổng quan hơn. Nếu các bạn có nhu cầu tìm mua xe đạp địa hình tại Đà Nẵng hay tại tất cả các tỉnh thành khác trên toàn quốc hãy liên hệ ngay với hệ thống Xe Hoàng Gia để được tư vấn, giải đáp và hỗ trợ.
